Fondation Beyeler is een bijzondere belevenis. Maar voor ik vertel waarom, eerst wat het is. Soms wordt het een galerie genoemd maar museum is een betere omschrijving. Het herbergt de kunstcollectie van het echtpaar Beyeler. Natuurlijk wordt er werk uit de collectie getoond maar er is ook een stevig programma van speciale exposities.
Het museum staat aan de rand van het plaatsje Riehen waar het echtpaar Beyeler woonde. Vanuit de zalen kijk je uit over een schitterend landgoed in Engelse stijl met daarachter korenvelden. Tram 6 brengt je vanuit hartje Basel in half uur tot voor de ingang van museum en park.
Terwijl ik door de zalen van het museum dwaal sta ik plotseling in een zaal vol Rothko’s. In heel Nederland zijn er twee werken van de beroemde Amerikaanse schilder te vinden… Zo zijn er -behalve Rothko- de nodige beroemde schilders ruim vertegenwoordigd in de collectie. Monet, Mondriaan, Ellsworth Kelly bijvoorbeeld. De indrukwekkende collectie is een van de pijlers onder de roem van het instituut.
Ernst Beyeler begon zijn carrière als medewerker van een antiquariaat. Na het overlijden van de eigenaar nam hij de onderneming over. Het antiquariaat werd hem al gauw te benauwd. Hij begon naast boeken werken op papier te verkopen. Het bleef niet bij papier. Al na een paar jaar presenteerde hij werk van Picasso, Bonnard, Degas, Renoir en Matisse. De boeken gingen de deur uit en het antiquariaat werd galerie Beyeler. In deze periode trouwde hij met Hildy Kunz, behalve echtgenote was ze ook zijn partner. Daarna groeide het echtpaar uit tot een van de grote spelers in de internationale kunsthandel. Zo dicht bij het vuur kun je natuurlijk heel goed een eigen collectie opbouwen en dat deed het echtpaar Beyeler met verve.
Het is beslist niet zo dat de Fondation voornamelijk een schil is rond deze collectie. Er is een uitgebreid programma van exposities, concerten, activiteiten voor de jeugd, lezingen en performances rond grote namen uit de moderne kunstgeschiedenis. Tijdens mijn bezoek is er een groepsexpositie van vrouwelijke kunstenaars (Close Up) met oa. Frida Kahlo en Marlene Dumas. Volgend voorjaar zijn er grote exposities gepland van Mondriaan en Georgia O’ Keeffe. De eigen collectie is geen statische presentatie maar wordt vier keer per jaar gewisseld. In die exposities worden ook werken uit andere collecties getoond. Wat ik ook kan waarderen is dat meer recent werk soepel wordt gecombineerd met werk van voor de Tweede Wereld oorlog. Claude Monet deelt (op dit moment) een zaal met o.a. Roni Horn.
Een bijzondere zaal in de collectie wil ik niet onbelicht laten. In deze binnenzaal zonder ramen maar met daglicht vanaf het plafond hangen de werken over de vier wanden van de zaal van onder tot boven. in het midden van de zaal ruime banken. Zittend op een bank kun je je rustig focussen op een schilderij. Het stoort je niet dat er andere werken vlak naast hangen. Ook het nodige publiek in de zaal leidt niet af. Het heeft een soort gezamenlijkheid die het vaak geïsoleerde kunst kijken doorbreekt.
Het is de combinatie van al die factoren die Fondation Beyeler zo de moeite waard maakt. Een formidabele collectie in een prachtige omgeving en een staf die deze rijkdom nog een extra dimensie weet te geven.
Links.
Fondation Beyeler.
