In een echokamer blijven geluiden lang naklinken. Vanwege die eigenschap wordt echo-chamber in de media ook als begrip gebruikt. Het gaat om meningen en ideeën die in het media circus dominant zijn, veel worden herhaald en elkaar versterken. Vrijwel kritiekloos. Andere opvattingen worden daardoor weggedrukt.
Voor kunstenaar Navine G. Khan-Dossos is de invloed van de media op hoe wij de wereld zien haar belangrijkste thema. Ze onderzoekt beladen onderwerpen als IS, terrorisme, geweld en vrouwen en hoe de media daar mee omgaan.
In Het 0og van het van Abbemuseum heeft Navine een wandschildering gemaakt. Ze liet zich inspireren door de beeldvorming rond de ‘the White widow’. Een medianaam voor Samantha Lewthwaite. Echtgenote van Germaine Lindsay die met 3 andere mannen in 2007 een bomaanslag pleegde in de Londense metro. Op dit moment is ze een van de meest gezochte terroristen. Van haar circuleren slechts enkele foto’s die steeds weer worden gebruikt als ze in de media ter sprake komt. Kranten, televisie en nieuwszenders lijken een fascinatie te hebben voor gewelddadige vrouwen.
Achter de feiten en schamele foto’s wil ze patronen ontdekken. Daarom spreekt ze over haar onderwerpen veel met deskundigen. Met dat onderzoek wil ze een nieuws soort taal ontdekken die achter het beeld dat de media presenteren schuil gaat. Het resultaat vertaalt zich in grote wandschildering die de hele oppervlak van het oog in beslag neemt.
Grote wandschilderijen maken past bij Navine. 22 dagen lang heeft ze zeven dagen per week, acht uur per dag geschilderd. Het moet een enorme klus zijn geweest voor een schilder alleen. Toch gebruikte ze gebruikte maar twee liter verf.
Alhoewel ze altijd al schilder wilde worden, is ze eerst gaan studeren. Kunstgeschiedenis, islamitische kunst en Arabisch. Daarna is ze verder gegaan in de beeldende kunsten. Ze sloot het traject af met een periode aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht, waar ze maart 2015 haar eindpresentatie had. Die studies waren voor haar voeding voor het schilderen en ze wil haar werk in een (kunst) historische context kunnen plaatsen
Tijdens ons gesprek staan we bij het Oog. De wandschildering bevind zich achter een glazen wand. Daartussen op de vloer een laag water. Het schept afstand tussen de bezoeker en het werk. Een waardevolle afstand. Je kunt niet naar het werk toe. Om het te observeren is een andere energie nodig.
Een belangrijk onderdeel van het werk is een zich herhalend patroon dat onderaan in het zwart begint. Het is gebaseerd op de Muqarnas. Een constructie die in de islamitische bouwkunst veel wordt gebruikt. Het vormt een onvergang/verbinding tussen de ronde en meer rechte ruimtes.
Ritmische, zich steeds herhalende patronen in het werk. Het is niet oosters maar ook niet westers. De kleuren zijn hard maar ook zacht. Er is zwart maar ook wit. De White Widow vind je niet direct terug. Er is ook geen geweld. Het stemt wel tot nadenken. Je kijkt, je overweegt. Dat is wat we het meest nodig hebben in deze tijd.
Links
De Echo Chamber – Navine G. Kahn Dossos in het oog.
khandossos.com.
Fotoreportage van het vervaardigen van de Muurschildering.
Echo Chamber (media) on Wikipedia.
Informatie over Samantha_Lewthwaite op Wikipedia.
Expositie: Echo Chamber van Navine G. Kahn-Dossos, t/m zo 12 nov 2017 (di-zo, 11-17 uur).
Locatie: van Abbe Museum, Bilderdijklaan 10, 5611 NH Eindhoven.
