Jaren geleden sprak ik tijdens een eindexamenshow een kunstenaar. Hij vertelde me dat hij verder ging in de perma-cultuur. Ik was verbaasd want ik was het gesprek met hem aangegaan omdat ik zijn kunst erg mooi vond. Je kunt dus talent hebben voor de kunst maar er dan toch niets mee doen. Tenminste niet als kunstenaar. Dat is een interessant gegeven. Aan de basis van het kunstenaarschap ligt niet zozeer talent maar vooral de wens kunstenaar te willen zijn.
De wens om kunstenaar te zijn is bij Zwaantje Kurpershoek wel ontwaakt. Haar werk viel me ook op tijdens de eindexamenshow van de HKU. Na het afstuderen heeft ze aan verschillende exposities deelgenomen. Nu volgt ze aan het Sandberg Instituut een master van 2 jaar. De studie is voor haar een steun in deze moeilijke tijden. Het contact met leraren en studenten ook al is het online. Het werk dat ze moet maken en de feedback die ze krijgt. Het geeft een ritme aan het dagelijks bestaan die haar helpt het enthousiasme vast te houden.
Als gezegd viel het werk van Zwaantje me op. Het heeft zeggingskracht maar is ook ongedefinieerd. Een roepende stem die je niet goed kunt lokaliseren. Ze werkt ook niet binnen een discipline maar gebruikt media naar het haar uit komt. Bij een bezoek aan haar website bleek dat ze een boekje had geschreven: Hangman. Haar werk valt toch al niet onder één discipline maar ook nog schrijven? Het maakte me nieuwsgierig en ik heb Hangman besteld en haar over het boekje wat vragen gesteld.
Hangman is ontstaan vanuit een serie tekeningen die begon met een mensje met een lusarm. Die tekeningen werden een verhaal door de opmerking van een collega kunstenaar. Die zag het wel voor zich zag dat de schilderijen van Zwaantje gecombineerd werden met video. Als heeft ze dat idee nooit uitgevoerd, het inspireerde haar tot een van de eerste verhalen in het boek. Hangman kijkt dan door een gat in een vlot naar het water. Het lus-mannetje werd onderdeel van haar scriptie en tenslotte en zelfstandig boek met verhalen.
Schrijven is een interessante toevoeging aan haar werk als kunstenaar. De verhalen in het boekje heeft zelf bedacht. Echter als kunstenaar werkt ze veel met bestaande verhalen, die ze in een fysieke vorm visualiseert. Ze gebruikt karakters, momenten, attributen als basis voor haar kunstwerken. Het schrijven helpt haar om voorbij de grenzen van het bestaande verhaal en de karakters te denken.
Gaan er meer verhalen komen? Er is niets gepland en ze werkt als kunstenaar toch graag vanuit beelden. Toch kan een nieuwe ‘Hangman’ zomaar op haar pad komen.
Na het boek gelezen te hebben zie ik wel overeenkomsten tussen het boekje en haar kunstenaarspraktijk. Hangman is een opgewekt wezentje met een vrijmoedige kijk op het leven, dat leeft in een bos. Door zijn ene arm heeft hij een heel andere wijze van leven dan wij twee-armige mensen. Zijn bijzondere blik maakt alles beweegbaar. Er ontstaat een weg waar nog helemaal geen weg is, je kijkt door een gat in je vlot naar het water waar je in drijft. Zo is haar kunst gewoon aanwezig in een zaal maar je hebt het gevoel dat ze -stiekum- gaan bewegen als je even niet kijkt. (Tekst gaat verder onder de twee afbeeldingen).
Links
FOULPLAY / STALEBREAD – Verslag van een expositie door Metropolis waar Zwaantje Kurpershoek aan deelnam.
Je kunt het boekje Hangman voor 15 euro kopen bij de kunstenaar. Kijk daarvoor op de website van Zwaantje Kurpershoek.
