Misschien dat er in goede kunst altijd tegenstellingen moeten zitten, zodat het wringt maar blijft boeien. Het is in ieder geval zo met dit werk (en andere werken) van Rob Birza.
Op het eerste gezicht lijkt het heel ordelijk en precies. Maar na even kijken gaan je dingen opvallen. Links onder, schieten tussen twee cirkels, vlam-achtige lijnen door. En rechtsboven zitten aan 2 cirkels ‘slordige’ uitlopertjes. Op de middelste lijn van cirkels zijn de afstanden tussen de cirkels niet allemaal evenredig. Het zijn dit soort ingrepen van de kunstenaar die voorkomen dat een werk saai word.
Achter de cirkels zijn organische/bloemachtige motieven geschilderd. Met het kleurgebruik geven ze het werk iets spiritueels. Het is echter net te zakelijk om een mandala te zijn.
Wat me ook nog opvalt is dat enerzijds het werk heel rustgevend oogt maar als je je op een detail wil focussen, lijkt het of je ogen blijven rondspringen.
Na 9/11 heeft Rob Birza een aantal figuratieve schilderijen gemaakt met het conflict tussen de Westerse – en islamitische/Arabische wereld als thema. Dit is er een van. Het is een verwarrend beeld. Een groep Arabische mannen met baarden en in traditionele gewaden staat op de achtergrond bijeen. Ze dragen allemaal hetzelfde tasje, met het logo van een vliegtuigmaatschappij (zo lijkt het). Duidelijk een product van de consumptie-maatschappij. Het doet afbreuk aan hun gewichtige uiterlijk. De mannen zijn een beetje doorschijnend geschilderd. Je ziet de achtergrond door de kleding, alsof ze langzaam oplossen. Op de voorgrond een soldaat. Hij houdt met de armen op zijn rug, de groep in de gaten. Het uniform heeft een patroon dat het midden houd tussen camouflage en vlammen. Iets onder het midden loopt een onderbroken lijn.
De lijst bevat patronen die refereren aan oosterse kunst en is van doek gemaakt. Waarom doek? Dat kan ik niet goed thuisbrengen.
Zo komen in dit werk veel elementen samen die een rol spelen in het conflict. Zonder dat de kunstenaar een oordeel uitspreekt. Maar hij heeft zijn keuzes wel zorgvuldig gemaakt. Dat maakt dat ondanks alle verwarring dit werk aandacht blijft vragen.
In de Kunstruimte van de Nederlandsche Bank is een expositie te zien van Rob Birza. Deze werken maken er onderdeel van uit. Voor een bezoek moet je je telefonisch aanmelden en een (geldige) legitimatie meenemen. Een beetje omslachtig maar beslist de moeite waard. Je wordt vriendelijk ontvangen en bent van harte welkom.
Links:
Het expositieprogramma van De Nederlandsche Bank.
expositie: Rob Birza – From the blue play till shifting circles t/m 15/ (ma-vr/9-17 uur)
locatie: Kunstruimte van de De Nederlandchse bank, Westeinde 1, 1017 ZN Amsterdam
telefoon: 020-5242183 (Telefonische afspraak maken is nodig).
(klik op het plaatje voor grotere afbeelding)
