Er was een staking gaande in de haven. Daar was Barbara Hepworth blij mee. Ze had bericht gekregen dat de 17 ton Guarea hout uit Nigeria was aangekomen. Nu had ze extra tijd om het transport te regelen naar haar studio in St. Ives. Het staat in een tekst aan een wand in de expositie ‘Sculpture for a modern world’.
Al dat hout is verwerkt in beelden en voor één van die beelden sta ik nu met bewondering te kijken. Een beeld van een tijdloze schoonheid, dat genoeg aan zichzelf lijkt te hebben, er alleen maar wil zijn. Houtkleur aan de buitenkant, gepolijst. Wit aan de binnenkant, nerven breken door de verf.
Oval Sculpture [Delos], guarea hout en verf, 1955Ik probeer me voor te stellen hoe de kunstenaar voor dat stuk hout gestaan heeft. Het gereedschap lag klaar. Wat ze voelde en dacht terwijl ze in het harde hout bijtelde. Beelden maken door materiaal weg te halen. Het is eigenlijk heel tegenstrijdig. Misschien is dat wel de reden voor de verstilde expressie die het beeld en de andere beelden in de zaal lijken uit te stralen.
Corinthos, guareahout en verf, 1954-1955Configuration, phiria, guareahout, 1955 [detail]Buiten getuigen de bronzen beelden van een bevrijding. Dat kan ik wel begrijpen. Het model in klei kun je net zo lang veranderen tot je tevreden bent. Je kunt ook meerdere beelden laten gieten. Direct carving, het direct werken in het materiaal, was vanaf het begin van haar kunstenaarschap haar werkwijze geweest. Het is echter een techniek die veel controle vergt. Je kunt een beeld met 1 klap verpesten. De overstap naar brons werkte louterend. De vrijheid en vitaliteit spatten van de beelden af en kunnen je als toeschouwer niet onberoerd laten.
Sphere with inner form – 1963Curved form [Trevalgang], brons, 1956De beelden in het Rietveld paviljoen staan er permanent en vormen daarmee een toegift op de solo tentoonstelling welke door Europa rijst en die nu is neer gestreken in het Kröller Möller museum. Het is een traditionele tentoonstelling, met veel tekst en uitleg, die een chronologisch overzicht biedt van haar leven en werk. Het laat goed de overgang zien van de figuratieve beginperiode naar het abstracte werk dat haar roem bracht.
Wat me opvalt aan haar werk is dat de roerig tijden waarin ze leefde niet in haar werk te zien zijn. De grote crisis, de tweede wereld oorlog, ze lijken niet te zijn gebeurd. Ook al woonde en werkte ze in St. Ives ver weg van het rumoer, het moet haar toch geraakt hebben. Misschien wilde ze dat er niets tussen haar, het materiaal en het beeld in kwam te staan. Ze streefde naar tijdloze zuiverheid, er kon maar één ding zijn: kunst.
Sculpture with color [Deep blue and red] – 1943Two Forms, albast op basis kalksteen, 1933
De kunst en ik hebben een ingewikkelde relatie. Al van jongs af aan heb ik belangstelling voor de kunst. In mijn jonge jaren maakte ik ook zelf kunst, wat overging in het actief beoefenen van de fotografie. Na mijn MTS Chemische Techniek heb ik de HBO Museologie - Reinwardt Academie in Leiden gevolgd, die toen net een paar jaar was opgericht. Dat deed ik met veel plezier en succesvol.
Aan het werk komen in de museumwereld was niet eenvoudig en ik was gewoonweg te bescheiden. In de chemische industrie was volop werk, dus de keuze was snel gemaakt. Ik trouwde, werd vader en in ons gezin verschenen 3 kinderen. Daarnaast maakte ik na ruim 12 jaar chemie maakte ik de stap naar de internet-wereld en heb ik mijzelf geschoold tot Java software ontwikkelaar.
Dat is nu al weer zo'n 15 jaar geleden. De kinderen zijn nog niet het huis uit, maar wel veel zelfstandiger. Ik heb dus meer vrije tijd en het vuur voor het programmeren en de taal Java zijn wat geluwd. Er was tijd en ruimte voor een nieuwe interesse, of eigenlijk een oude: kunst. Ik heb me er sinds begin 2014 volledig ingestort.
Mijn belangstelling ligt vooral bij de jonge kunstenaar en de praktijk van het maken van kunst.
Paul Voors
Alle berichten van Paul Voors weergeven