Een koevoet, een hamer, een schaar. In zachte kleuren getekend hangen ze aan de muur. De vellen papier zijn niet ingelijst mar zijn direct aan de wand bevestigd. De voorwerpen lijken langzaam uit het papier op te doemen. Het voelt poëtisch.
Er is ook een ander kant, de objectiviteit, het afstandelijke. Een persoonlijke toets is ongewenst. Het gaat om het voorwerp, dat moet er zo natuurgetrouw mogelijk opstaan. Bijna alsof je het voorwerp van de muur kan pakken en gebruiken. Maar aan dat gebruiken kleeft een verhaal.
Kunstenaar Monica Overdijk is gefascineerd door moordzaken. Hoe komt een moordenaar tot zijn moord? Hoe kan hij of zij iemand met wie al jaren in gezamenlijkheid is doorgebracht ombrengen, vaak op gruwelijke wijze? Wat gaat er door de dader heen? Hoe is het contact met het slachtoffer tijdens de daad? Een pistoolschot vind ze te afstandelijk, te zakelijk. Het fysieke contact moet er zijn, hoe morbide en confronterend dat ook is.
De moordwapens die ze tekent zijn niet de echte maar substituten. Jij en ik hebben die gewoon in ons huis liggen. Ze fotografeert de voorwerpen. Om het te tekenen toont ze een vergroting op een beeldscherm. Vanaf dat scherm wordt het voorwerp op papier gezet. Ze tekent met puntjes, ontelbare puntjes. Al die puntjes visualiseren het wapen. Zacht, poëtisch maar haarscherp. Het is alsof met al die puntjes die moordzaak voor haar een plek krijgt.
Bij het schrijven van dit blog voel ik toch twijfel. Had de kunstenaar niet het echte wapen moeten tekenen? (Als daar door de politie toestemming voor was gegeven.) Was dat niet veel dramatischer geweest? Of had de sensatiezucht van de beschouwer dan de oprechte intentie van de kunstenaar overschaduwd?
In Moira in Utrecht hangen de tekeningen in de expositie ‘Met het mes schilde hij anders alleen appels‘. In totaal wil ze 40 moordzaken met een tekening vereeuwigen. Daar heeft ze nog wel tijd voor nodig. Ze schat tot februari volgend jaar. Ze is zelf bij de expositie aanwezig dus je kunt met haar in gesprek.
expositie: Met het mes schilde hij anders alleen appels t/m 16 april, vr-zo 13-18 uur
locatie: Moira Expositieruimte, Wolvenstraat 10, 3512 CH Utrecht
