Als je als beeldhouwer door je vrienden ‘de ijzeren dichter’ wordt genoemd dan moet je toch wel iets bijzonders hebben. Die titel is Theo Niermeijer toebedeelt door zijn vriend Simon Vinkenoog (dichter en levenskunstenaar). Zelf noemde hij zich liever ‘De dichter van het schroot’. Begrijpelijk want hij werkte met afvalmateriaal dat hij vond op scheepswerven, bouwplaatsen en sloperijen. De kunstenaar overleed in 2005. Het WOW heeft als eerbetoon aan de beeldhouwer een expositie georganiseerd met een overzicht van zijn werk.
Het WOW-Amsterdam is in 2014 met een beperkt budget ontstaan door de transformatie van een oude school (HTS) tot hostel en creatieve broedplaats. Er zijn ateliers te vinden en plekken voor residenties. Ook niet commerciele bedrijven als het Grafisch atelier en het Plantagelab hebben hier hun plek gevonden. Je kunt er dus slapen en werken maar ook workshops volgen en exposities bekijken. De expositie van Niermeijer is gratis te bezoeken, bij de balie ligt een handout met uitgebreide informatie. Binnen in de lounge is zijn kleinere werk te zien in twee buitenruimtes, de patio en de plantage staan zijn grotere beelden.
Je kunt je afvragen of het WOW wel een geschikt plek voor een kunsttentoonstelling. In de genoemde ruimtes vinden allerlei activiteiten plaats die niets met kunst te maken hebben. Als ik de plantage in stap, lebbert een hostelgast een bakje noedels leeg, dat hoef ik echt niet te zien. Natuurlijk, het WOW moet werken met heel beperkte budgetten en de kunst van Niermeyer past niet in een witte kubus maar was het niet mogelijk geweest de werken meer te accentueren? Nu lijken de kunstwerken weg te vallen tussen de bouwketen, tuinslangen, eettafels en automaten, dat is jammer.
Het werk van Niermeijer laat zich niet onmiddellijk voor je winnen (maar dat kan dus deels ook liggen aan de lokatie) . Als je echter de tijd neemt ga je het lyrische in zijn werk zien. Het afvalmateriaal dat hij gebruikt wordt vrijwel zoals hij het vind verwerkt. Het zijn verwrongen stukken metaal, zaag resten, oude onderdelen, soms met de verfresten er nog aan. Daar maakt hij beelden mee. Soms door er alleen een voetstuk onder te lassen maar ook maakt hij sobere composities. Zijn werk lijkt daardoor bijna als vanzelf te zijn ontstaan. De kunstenaar wilde vooral het materiaal laten spreken en door zijn werk teruggeven aan de schepping.
Zij werkwijze vertoont overeenkomsten met die van Herman de Vries, vooral het materiaal laten spreken. De werkterreinen zijn echter tegenovergesteld, voor de Vries is het de natuur, voor Niermeijer de resten van de gemechaniseerde wereld.
Theo Niermeijer zal de geschiedenis niet ingaan als een grote, vernieuwende beeldhouwer maar hij heeft zijn leven wel geleefd en met zichtbaar plezier, dat is wat zijn sculpturen uitstralen een lichtvoetige ode aan het leven.
expositie: Theo Niermeijer – De ijzeren dichter t/m 1 nov.
locatie: WOW-Amsterdam, Wiltzanghlaan 60, 1061 HC Amsterdam
