Anthropocene Observatory in het BAK te Utrecht is geen gemakkelijke expositie en het onderwerp is zeer complex, het Antropoceen. De term is de aanduiding van een nieuw tijdperk, welke lijkt te zijn aangebroken en is voorgesteld door atmosferisch scheikundige Peter Crutzen. Deze Nederlandse wetenschapper ontdekte de Ozonlaag en kreeg daarvoor de Nobelprijs.
Het Antropoceen is dan het tijdperk waarin het menselijk handelen een belangrijke invloed heeft op de geologische processen van onze aarde. Tot nu toe werd gedacht dat de mens nietig was en zijn/haar handelen er niet toe deed. Daar denken we inmiddels wel anders over. Die constatering rechtvaardigt een nieuw tijdperk.
Het Antropoceen inspireert veel mensen over de hele wereld en Internationaal werken wetenschappers van verschillende disciplines en kunstenaars uit verschillende richtingen samen om de consequenties van het nieuwe tijdperk te onderzoeken en om oplossingen te bedenken voor problemen.
De expositie is ontwikkeld door Territorial Agency (John Palmesio en Ann-Sofie Rohnnskog) in samenwerking met de Berlijnse kunstenaar Armin Linke en de curator Anselm Franke en met steun van het Haus der Kulturen der Welt in Berlijn. Intentie van de expositie is om het publiek kennis te laten maken met het Antropoceen, zonder in een richting geduwd te worden.
In de benedenzaal staan acht schermen opgesteld, op elk van deze schermen worden gesprekken/interviews getoond met wetenschappers uit vele richtingen. De totale tijd van alle video’s beslaat zo’n zeven uur! Maar ook door korter te kijken krijg je al een beeld van hoe er over het Antropoceen gedacht wordt.
In de bovenzaal staat een vergadertafel met boeken en langs de wanden panelen me foto’s begeleid met korte teksten.
De expositie heeft meer van een inspiratie/studiecentrum dan van een tentoonstelling. Daar is ook wel een reden voor, de BAK wil met de expositie vooral inspireren en er worden rond en na de expositie veel activiteiten ontplooit. Ik het moedig van het BAK om zo’n nieuw en complex thema te presenteren
Toch heb ik wel wat kanttekeningen. De taak van de kunst is toch: visualiseren. Had er vanuit het kunstzinnige aspect hier niet meer mee gedaan kunnen worden? Bijvoorbeeld door de belangrijkste visies rond het Antropoceen in aparte werken te visualiseren. Dit had gedaan kunnen worden met quotes, korte video fragmenten, foto’s, materialen etc. De bezoeker gaat dan met minder kennis naar huis (misschien) maar wel met een idee van wat het nieuwe tijdperk kan gaan betekenen voor de mensheid…
Expositie: Anthropocene Observatory t/m 26 april 2015
Kunstcentrum: BAK Utrecht, Lange Nieuwsstraat 4, Utrecht
